ระบบต้นทุนฐานกิจกรรม(Activity Based Costing หรือ ABC)

ระบบต้นทุนฐานกิจกรรม(Activity Based Costing)

ระบบนี้จะเป็นระบบที่จำแนกสินค้าคงคลังออกเป็นแต่ละประเภท โดยจะพิจารณาจากปริมาณและมูลค่าของสินค้าคงคลังแต่ละรายการเป็นเกณฑ์ เพื่อช่วยลดภาระในการดูแล ตรวจนับและควบคุมสินค้าคงคลังที่มีอยู่อย่างมากมายภายในคลังสินค้า ซึ่งถ้าเกิดมีการควบคุมสินค้าทุกรายการอย่างเข้มงวดเท่าเทียมกันจะทำให้เสียเวลาและจะทำให้ค่าใช้จ่ายมากเกินความจำเป็น จะเห็นได้ว่าบรรดาสินค้าคงคลังทั้งหลายของแต่ละอุตสาหกรรมนั้น มักจะเป็นไปตามเกณฑ์ดังต่อไปนี้

A เป็นสินค้าคงคลังที่มีปริมาณน้อย(5-15% ของสินค้าคงคลังทั้งหมด) แต่มีมูลค่ารวมค่อนข้างสูง(70-80% ของมูลค่าทั้งหมด)
B เป็นสินค้าคงคลังที่มีปริมาณปานกลาง(30% ของสินค้าคงคลังทั้งหมด) แต่มีมูลค่ารวมปานกลาง(15% ของมูลค่าทั้งหมด)
C เป็นสินค้าคงคลังที่มีปริมาณมาก(50-60% ของสินค้าคงคลังทั้งหมด) แต่มีมูลค่ารวมค่อนข้างต่ำ(5-10% ของมูลค่าทั้งหมด)
การจะแนกสินค้าคงคลังเป็นหมวดABC จะทำให้การควบคุมสินค้าคงคลังแตกต่างกัน ดังต่อไปนี้
A ควบคุมอย่างเข้มงวดมาก ด้วยการลงบัญชีทุกครั้งที่มีการรับจ่ายและจะมีความถี่ในการตรวจนับจำนวนจริงเพื่อเปรียบเทียบกับจำนวนในบัญชี เช่น ทุกสัปดาห์ การควบคุมจึงควรที่จะใช้ระบบสินค้าคงคลังอย่างต่อเนื่องและต้องเก็บสินค้าไว้ในที่ที่ปลอดภัย ในด้านการจัดซื้อก็ควรหาผู้ขายไว้หลายรายเพื่อลดความเสี่ยงจากการขาดสินค้าและสามารถเจรจาต่อรองราคาได้
B ควบคุมอย่างเข้มงวด ด้วยการลงบัญชีคุมเช่นเดียวกับA ควรมีการเบิกจ่ายอย่างเป็นระบบเพื่อป้องกันการสูญหาย การตรวจนับจำนวนจริงก็ทำเช่นเดียวกับA แต่ความถี่ในการตรวจนับจำนวนจริงจะน้อยกว่า เช่น ทุกสิ้นเดือน และการควบคุมB ควรที่จะใช้ระบบสินค้าคงคลังอย่างต่อเนื่องเช่นเดียวกับ A
C ไม่มีการจดบันทึกหรือมีเพียงเล็กน้อย สินค้าคงคลังประเภทนี้จะวางให้หยิบได้อน่างสะดวกเนื่องจากเป็นสินค้าที่มีราคาถูกและปริมาณมากหรือสินค้าที่ไม่ใช้แล้ว ถ้าทำการควบคุมอย่างเข้มงวดจะทำให้มีค่าใช้จ่ายมากซึ่งจะไม่คุ้มค่า การตรวจนับ C จะใช้ระบบสินค้าคงคลังแบบสิ้นงวด คือ อาจจะมีการตรวจนับรายไตรมาสเพื่อดูปริมาณที่ขาดแล้วจะซื้อมาเติมหรืออาจใช้ระบบสองกล่อง(Two-bin System) ซึ่งมีกล่องวัสดุอยู่ 2 กล่องเป็นการเผื่อไว้ พอใช้กล่องแรกหมดก็นำเอากล่องสำรองมาใช้แล้วรีบซื้อสินค้าเติมใส่กล่องสำรองแทน ซึ่งจำทำให้สินค้าไม่ขาดมือ